کام

توسط مهدی کامجو | چهارشنبه, 2 مرداد 1392 | 0 نظر

آداب و سنن روزه و ماه مبارک رمضان

در دسته : نامشخص

ماه مبارک رمضان و روزه داری، دارای آداب و سننی است که درذیل ذکر می شود: ۱٫رؤیت هلال ماه مبارک رمضان: یکی از آداب ماه مبارک رمضان رؤیت هلال این ماه شریف است.درکتاب «سنن النبی» به نقل از«تهذیب» شیخ طوسی (ره)ذکر شده: آنچه از سنت رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله ثابت شده این است که آن حضرت خود، متصدى رؤیت هلال ماه مبارک رمضان می شد. ۲٫افطاروسحری خوردن: خوردن افطارو سحری ازسنت های ماه مبارک رمضان محسوب شده ،تاجایی که درشریعت اسلام از«صوم وصال »؛یعنی روزه ای که بدون خوردن افطار وسحری به روزه روز بعد متصل شود نهی شده است .درکتاب سنن النبى صلى الله علیه و آله روایاتی درسیره پیامبراکرم(ص)درباب افطاروسحری ذکرشده که نقل می شود: در کتاب «کافى» از امام صادق علیه السّلام روایت شده که: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله وقتى مى‏خواست افطار کند، با حلوا افطار مى‏کرد. و چنانچه حلوا نبود با شیرینى افطار مى‏فرمود، و اگر هیچ کدام نبود با آب خنک افطار مى‏نمود . در کافى: با ذکر سند از امام صادق علیه السّلام روایت شده که فرمود:رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله زمانى که «رطب» وجود داشت با آن، و در أوقات دیگربا خرما افطار مى‏فرمود. سید بن طاوس در کتاب «اقبال» از امام باقر علیه السّلام روایت کرده که فرمود: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله با «أسودین» افطار مى‏کرد. از حضرت سؤال کردم: «اسودین» چه چیز است؟ فرمود: یکى خرما و آب، و دیگرى رطب و آب است. و در بعض روایات دارد: که آن حضرت گاهى با کشمش افطار مى‏فرمود. در کتاب «مکارم» روایت شده که: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله با خرما افطار مى‏کرد، و هر گاه شکر مى‏یافت با آن افطار مى‏نمود. (۱) ۳۲۹- در کتاب «مکارم» از انس بن مالک نقل شده که گفت: طعام رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله شربتى: در «افطار» و شربتى در «سحر» بود. و بسیار اتفاق مى‏افتاد که شبانه روز جز یک بار خوردنى نداشت. خیلى از اوقات این شربت عبارت بود از شیر. و گاهى غذاى آن حضرت نان خیس شده بود. شیخ مفید در کتاب «مقنعة» فرماید: از آل محمد علیهم السلام روایت شده که «سحرى» خوردن مستحب است و لو با یک شربت از آب. سپس فرماید: روایت شده که بهترین غذاى سحر «خرما» و «قاووت» است: زیرا رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله در «سحرها» از آن میل میکرد. در کتاب مکارم: روایت شده که: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله بیشتر اوقات «حلیم» (غذائى که معروف است) می خورد و گاهى نیز غذاى «سحر» را، از آن قرار می داد. نکته مهم درتناول افطاروسحری،حلال بودن آن است.درتفسیرروح البیان ازبعضی از بزرگان نقل شده است که:”افطاربرلقمه حلال درنزدمن ازقیام شب وروزمحبوب تر است وحرام است برخورشیدتوحید که برقلب بنده ای بتابد که دراندرونش لقمه حرام جای گرفته است.پس برروزه دارلازم است که ازغذای حرام اجتناب نماید؛زیرا آن سمّ مهلک دین وسنت است.” ۳٫کثرت نمازودعاواستغفاروصدقه: کثرت نمازودعا واستغفاروقرآن وصدقه ازدیگر آداب این ماه شریف است ،درسنن النبی آمده است : سید بن طاوس در کتاب «اقبال» از جزء دوم تاریخ نیشابورى روایتى نقل مى‏کند که: چون ماه مبارک رمضان فرا مى‏رسید، رنگ رخسار رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله تغییر مى‏کرد، و نماز خواندنش زیاد مى‏شد، و در دعا و درخواست از حقتعالى بسیار زارى و تضرع مى‏کرد، و از خدا ترسان بود. در کتاب «فقیه» روایت شده که: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله وقتى که ماه رمضان فرا مى‏رسید، تمامى اسیران را، آزاد مى‏کرد. و به هر سائلى چیزى مى‏داد. درکتاب کشف الاسرار آمده است :مصطفى ع گفت- «من صام رمضان و قامه ایمانا و احتسابا غفر له ما تقدّم من ذنبه»گفت- هر که ماه رمضان روزه دارد و اندر شب وى قیام آرد- چنانک روزه فریضه داند و قیام سنّت، خداى عز و جل گناه گذشته وى بیامرزد ‏. درخطبه شعبانیه آمده است :…در وقت نماز دست به دعا بردارید که بهترین ساعتها است، خدا در آن نظر لطف به بندگان خود دارد به مناجات آنها پاسخ دهد و فریاد آنها را لبیک گوید و درخواست آنها را بدهد و دعاى آنها را مستجاب کند. ای مردم نفس شما درگرو کردار شما است آن را به استغفار رها کنید. دوش شما از گناهان شما بار سنگینى دارد به طول سجود آن را سبک کنید و بدانید که خداى تعالى ذکره به عزت خود قسم خورده که نمازخوانان و ساجدان را عذاب نکند و آنها را روز قیامت به هراس دوزخ نیندازد… هر که یک آیه قرآن در آن بخواند چون کسى باشد که در ماههاى دیگر یک ختم قرآن بخواند… ۴٫روزه اعضاوجوارح بیرونی ودرونی: دربین آداب روزه ،مهمترین آن روزه روزه اعضاوجوارح بیرونی ودرونی است .در تفسیرجامع به نقل از کافى و فقیه و تهذیب روایت شده است از محمد بن مسلم که حضرت امام جعفر صادق علیه السّلام به من فرمود:زمانى که روزه هستى پس باید گوش و چشم و زبان و دست و پا و پوست بدن تو روزه دار باشد و باید روزه داشتن تو مثل روزه افطار تو نباشد و اینگونه احادیث نیز بسیار است. ابو عبد اللَّه صادق (ع) گفت: روزه گرفتن، تنها به خویشتن دارى از نوشیدن و خوردن نیست. مریم مادر عیسى گفت: «من نذر کرده‏ام که براى خداى رحمان روزه باشم». یعنى، جز به ستایش خداى رحمان، دهان خود را باز نکنم. اگر روزه گرفتید، زبان خود را حفظ کنید.چشم خود را فرو بخوابانید. نزاع مکنید. حسد مورزید. رسول خدا شنید که یکى از بانوانش با دهان روزه خادم خود را دشنام مى‏دهد. فرمود تا برایش خوراکى حاضر کنند و بعد به آن خانم گفت: میل کنید. خانم گفت: من روزه دارم. رسول خدا به او گفت: «چه گونه روزه‏اى که خادم خود را دشنام مى‏دهى؟ روزه گرفتن فقط با دهان بستن از خوراک و آب نیست». ابو عبد اللَّه گفت: هر گاه روزه گرفتى و دهان خود را از نوشیدنى و خوردنى بستى، باید گوش و چشم تو نیز از حرام و ناشایسته بسته شود: بحث و جدل مکن.خادمت را با نیش زبان آزار مده. آرامش و وقارى که ویژه روزه‏دارى است، از دست مده. مبادا روز روزه‏ات مانند روزهاى دیگر باشد۶- ابو عبد اللَّه صادق (ع) گفت: شایسته نیست که شبها بزم شعرخوانى ترتیب بدهند، و در ماه مبارک رمضان نه در شبها شایسته است و نه در روزها. اسماعیل گفت: پدر جان، این قصیده‏ها در وصف خاندان ما است. ابو عبد اللَّه گفت: گر چه در وصف خاندان ما باشد، شایسته نیست. ۱۰- شنیدم ابو عبد اللَّه صادق (ع) مى‏گفت: دروغ گفتن، وضو را مى‏شکند و روزه را باطل مى‏کند. من گفتم: در این صورت دین ما تباه است. ابو عبد اللَّه گفت: آن دروغى که تو فکر مى‏کنى منظور من نیست. دروغى که وضو را مى‏شکند و روزه را باطل مى‏کند، دروغ بستن بر خداى عزّ و جلّ و دروغ بستن بر رسول خدا و دروغ بستن بر امامان اهل بیت‏ است ۵٫اهتمام ویژه به دهه آخرماه مبارک رمضان: دهه آخرماه مبارک رمضان ،از ویژگی های خاصی برخورداراست.دوشب مهم قدردرآن قرارگرفته است،همچنین طبق سنت پیامبر(ص)،دهه اعتکاف محسوب می شود.درذیل احادیثی ازکتاب سنن النبی(ص)ذکرمی شود: در کتاب «کافى» از امام صادق علیه السّلام روایت شده که: چون دهه آخر ماه مبارک رمضان مى‏رسید، رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله کمرش را محکم مى‏بست‏،و از نزدیکى کردن با زنانش احتراز مى‏کرد، شب زنده دارى مى‏نمود و خود را براى عبادت فارغ البال مى‏ساخت. در کتاب «دعائم» از على علیه السّلام روایت شده که فرمود: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله دهه آخر ماه مبارک رمضان رختخواب خود را جمع مى‏کرد، و کمرش را براى عبادت محکم مى‏بست. و چون شب بیست و سوم فرا مى‏رسید أهل بیت خود را بیدار نگه مى‏داشت. و به صورت هر کدام که خواب بر او غلبه می کرد آب مى‏زد که خوابش نگیرد. همین طور حضرت «زهرا» سلام اللَّه علیها، هیچ یک از أهل خانه خود را نمى‏گذاشت که در آن شب بخوابند، و براى اینکه خوابشان نبرد، غذاى کمترى به آنان مى‏داد و از روز، خود را براى «شب‏زنده‏دارى» آماده مى‏کرد. و مى‏فرمود: محروم است کسى است که از خیر این شب بى‏ بهره بماند.

برچسب :